Azkenaldian, proba-banku garrantzitsu gisa eta sortuberri diren ekimenen erakusleiho gisa, crowdfunding delakoa agertu zaigu. Talde-finantziazioa aurrera eramateko eta ideia berrietarako lankidetzak topatzeko bide berria da. Ideia berri horiek garatu ahal izateko baliabide ekonomikoak bilatzean datza kontzeptua; bai mikroinbertsioak eta baita ere, zergatik ez?, inbertsio handiagoak. Inbertsioa egiten duenak, ideiaren jabetzan edo atera daitezkeen etekinen banatzean parte har dezake (formula hauek oraindik ez dira ohikoenak, baina pixkanaka gero eta sarriago ikusiko ditugu horrelakoak ere). Era berean, crowdfunding-ean oinarritutako kanpainek bestelako helburuak erdiesten dituzte, hala nola, balizko publikoen interesa piztea, komunikazio-inpaktua lortzea edota aurre-salmentarako bidea irekitzea, internetari esker “mikrozokoen” eta “buztan luzeen” teoriei probetxua atera dakiekeela baliatuz. Gainera, Goteo bezalako sare sozialetan, crowdfunding-az gain, crowdsourcing-a ere sustatzen da, hau da, lankidetza banatua harremanen oinarri gisa.

Crowdfunding-ak ekimena sustatzen dutenei pausu bat gehiago ematea eskatzen die, ideia sortzen den unetik, garatzen hasi eta proiektua egingarri bihurtzen den unerainoko pausua, hain zuzen ere. Jendearen konpromisoa bilatzen dugunean, ezezagunei (edo ezagunei) dirua eskatzen diegunean, gure argumentuak garatu egin behar ditugu, proposamenak lurrera jaitsi eta produkzio-plana landu, beharrezko baliabideak, epeak, etab. zehaztuz. Baina crowdfunding-ak batez ere, egoera-aldaketa onartzea eta arau zein eredu berriak proposatzea esan nahi du, hau da, ELKARREKIN ERLAZIONATZEKO ETA GAUZAK EGITEKO MODU BERRIAK, ohiko logiketatik haratago doazenak.

Honek guztiak zerikusi handia du “ekitearekin”. Ekitea aurrea hartzea bezala ulertua, erronka bati aurre egitea, berritzea, ausartzea, gizartearen aurrerapen onuragarria bultzatuko duen ideia baten aldeko konpromiso argia hartzea. Ekitea, enpresa ireki aurretik (izate juridiko gisa), enpresa hastea bezala ulertua. Langile autonomoa izanda edo sozietate mugatu bat zein kooperatiba bat sortuz ekin daitekeelako, baina baita auzo-elkartetik edo kultura-talde batetik, institututik edo gizarte-etxe bateko batzarretik ere. Segur aski, enpresa-ikuspegitik gutxiago estandarizatutako ingurune hauetan gertatzen ari dira gaur egun berrikuntzarik garrantzitsuenak ekintzailetzaren esparruan. Proposatzen diren ekimenak bideragarriak dira ekonomikoki, gizartean inpaktu nabarmena dute eta krisia baino lehenago genuen agertokia gainditzeko asmoz, produkzio- zein kontsumo-ereduak birplanteatzera garamatzate, agertoki berria erdiesteko helburuarekin.

Izan ere, Goteo bezalako plataformak ekintzailetza- edo hobe esan, protoekintzailetza-proiektuez gainezka daude. Ekimenak garatzen eta finantziazioa bilatzen ari den jende gehienak, seguruenik ez du bere burua ”ekintzailetzat” ikusten (beharbada, crowdfunding kanpaina bat aurrera eramateko erronka eta esfortzua izango dira ekintzailetza-lanaren lehen momentu kontzientea, ekimena bera garatzeaz haratago doana). Crowdfunding-era hurbiltzen ari den jendea, gauzak egiteko grina duen jendea da, gaitasun handiko jendea, berezko iniziatiba duen jendea, entitate gisa gauzatu aurreko fasean dagoen jendea, prototipo momentuan dagoena, bai eskaintzen dutenaren aldetik, baita eskaintzen duten hori nola eskaintzen duten horren aldetik ere. Segur aski, euren interesak, zaletasunak eta gaitasunak bizimodua ateratzeko erabili nahi dituzte, baina AMIA edo bideragarritasun plana bezalako gauzetan pentsatzen hasiko badira, euren esperientziari esker izango da, erronka berriei aurre egiteko duten profesionalizatzeko gogoari esker, alegia. Honela, crowdfunding-a maiz amateur izatearen, autoenpleguaren eta micropymeen arteko bidearen hasiera izan daiteke.

Gainera, Goteo-ren kasuan, norberaren ekimenari, ekimen hori askea eta irekia izatearen balioa gehitzen zaio, prokomunaren inguruan ekonomia berriak garatuz eta P2P sare banatuetan oinarritzen diren antolakuntza-, produkzio-, banaketa- edo kontsumo-eredu hasiberriak sustatuz. Kode irekia duten proiektuak, produktuak eta zerbitzuak dira. Errepikagarriak, berrerabiliak eta sarean harremanetan dauden komunitateei esker, elkarren artean nahastuz hobeak izan nahi duten ekimenak. Honela, proiektu hauetatik abiatuz, enpresak sortuz gero, seguruenik, ekonomia irekiari, sozialari, alternatiboari eta solidarioari lotutako enpresak izango dira (batzuk badira dagoeneko), prokomunaren enpresak dei ditzakegunak, hain zuzen ere. Beraz, helburua ez da soilik enpresak sortzea, baizik eta nahi dugun enpresa motaren inguruan hausnarketa egitea, paradigma sozio-ekonomiko hurbilerraza, bidezkoa eta jasangarria erdietsi nahi izanez gero behintzat.

Goteo-n aurki daitezkeen ekimenak esparru askotarikoak dira, askotan esparruak elkarren artean harremanetan daude, sortzen ari diren joeren eta teknologiaren, ekologiaren, diseinuaren, hezkuntzaren, ikus-entzunezkoen, kulturaren, komunikazioaren, zientziaren, gastronomiaren, merkataritzaren, etab.-en merkatu berrien erakusgarri. Gainera, eragile proaktibo, erabiltzaile, protagonista eta norbere proiektuen eragile gisa zuzentzen dira hiritarrengana eta ez horrenbeste bezero, kontsumitzaile edo finantziatzaile gisa. Gauzak honela, ekimen bakoitzean inplikatuta dauden eragileen arteko harremanak erabat alda daitezke balio-katearen ibilbide osoan zehar.

Goteo-ren bidez finantzatutako proiektuen gaineko begirada azkar batek lagunduko digu zertaz ari garen hobe ulertzen:
  

  • Produktuen edo zerbitzuen diseinua: Zapatos para ensamblar, fabrikazio digitaletik moda-osagarrien merkatua irekitzeko open-fashion proposamena; Krto Kids, 3 eta 6 urte bitarteko umeentzako kartoizko altzariak, ekologikoak eta norberari egokituak; Tutómics, DoItYourself elektronikaren munduan sartzeko komiki formatuan egindako tutorialak; KinoRaw, pelikula eta dokumental irekiak egiteko software eta hardware librea; edota Diseño Social, gizarte-aldaketari zuzendutako komunikazio- eta interakzio-plataformei buruzko argitalpena.  
     
  • Ekintzailetasuna eta ekologia lotuz: llevamealhuerto.com, balkoietan eta hiri-baratzeetan landatzearen inguruko ikus-entzunezko programa; Huertos Compartidos, lurraren jabe direnak eta lurra landatu nahi dutenak harremanetan jartzeko baliabidea; Bionéctar, tetegia eta jatetxe ekologiko eta beganoa bioeraikitzeko eremua; edo La Fogaina, ogia egiteko komunitate-labe ekologikoa.
     
  • Ekonomia solidarioaren inguruko ekimenak: Mercado Social, merkatu alternatiboa eta kontsumo arduratsua garatzeko REAS-ek bultzatutako plataforma eta kooperazio-baliabideak; PachaMama, saski ekologikoak bizikletaz banatzeko sarea, bertako ekoizleengandik zuzenean kontsumitzaileengana; eta azkenik, InfinitLoop, gizarteratzean eta lan-munduratzean diharduen kooperatiba honek berrerabil eta geolokaliza daitezkeen opari-bilgarriak egiten ditu.  
     
  • Open data delakotik eratortzen diren aukerak eta hauek interpretatzeko moduak: Tu derecho a saber, web-gune honetan, gardentasun legea betearazteko eta eraginkorra izateko, presioa edo galderak egin daitezke; España en llamas, estatu espainiarreko suteei buruzko datuak jasotzen dituen ikus-entzunezko ikerketa; edota Smart Citizen, kutsadurari buruzko datuak jasotzeko eta gordetzeko asmoz, hirian zehar jarritako sentsore adimendunei buruzko proiektua.  
     
  • Komunikabideen eta komunikazio-langileen zereginari buruzko hausnarketa: Fixmedia, akatsak adieraziz edo edukiak gehituz, komunikabideetan azaltzen diren berriak hobetzeko baliabidea; Vía52, gaikako astekari digital berria; edota irrati zein telebista libre, autokudeatu edo komunitarioen inguruko proiektuak, hala nola, LaTele, TasTas Irratia edo CUAC FM.


Beharbada hau guztia dela eta, dagoeneko lortu dugu Euskadi Emprende izeneko ekintzailetzaren euskal zerbitzuaren laguntza. “Ekiten lagundu” programak GoteoEuskadin lantegi gehiago antolatzea eta crowdfunding kanpainak garatzen ari diren eragileei laguntzeko ordu gehiago izatea ahalbideratzen du. Adibidez, ekimenen publiko objektiboak identifikatzeko, eskainiko dituzten gizabanakoaren sariak eta itzulera kolektiboak zehazteko, komunikazio-estrategiak hobe definitzeko edota euren proiektua kode irekian nola diseinatu pentsatzeko, ordura arte egin ez badute behintzat.

Crowdfunding-a dirua lortzeko modu alternatiboa baino gehiago izatea nahi badugu (erronka nagusia dirua bada, beharbada planteamendu okerra egiten ari gara), honelako formulak aztertu beharko ditugu ezinbestean.

Nor animatzen da ibilbide berri hau elkarrekin egitera?