Gogoratzen Valdecañas urtegia, Caceresen, ia hutsik, Iberdrolak energia ekoizteko ura turbinatzea erabaki ondoren? Edo eskuin-muturra Armadaren kuartel baten barruan nahi zuen bezala ibiltzen zela erakusten zuen bideo hura? Gogoratzen duzu zein hedabidetan irakurri zenituen lehen aldiz klima-aldaketari eta klima-krisiari buruzko informazioak? Edo zein egunkarik hitz egin zuen bere azalean Ibex35eko enpresariek Felipe VI.a izango zenari buruz esaten zituztenen inguruan, “Prestatua” ezizenaz aipatzea ohikoa zenean? La Mareak aurreratutako albiste eta estalduren adibideak dira. Ondoren, komunikabide handiak horien berri emango zuten.
Lan-denbora arrazionalizatzeaz politikan oraindik hitz egiten ez zenean; La Marean arnasik gabe, modu prekarioan, zaintzarik gabe, geure buruari begiratu gabe bizitzera garamatzaten logika produktibistak aztertu genituen. Espainia (urez) hustua, lehorteari buruzko uda honetako dosierra, edo klimatizazioari buruzko aurreko urtekoa – Aire (egokiturik) gabe bizi ahal izatea – dira gure kazetaritza pausatu horren beste adibide batzuk, genero eta klase ikuspegia izanda betiere. Edo eskuin muturrari buruzko berezia, 2016an, arku politiko osoak esaten zuenean "Espainia desberdina zela", hona ez zirela ez Trump-ak, ez Le Pens-ak, ez Farage-ak iritsiko.
Espainian zientzia nola egiten den jorratu dugu. Baita klase-pribilegioak, hezkuntzaren eta osasunaren merkantilizazioa, feminizidio baten aurretik eta ondoren zer gertatzen den, prebentzio-neurriak hartu ziren ala ez eta zer neurri hartu ziren berriro gerta ez zedin ere...
Lesbosen eta Lesboseko suntsiketan izan gara. Lotsaren kanpamenduan egon ginen, Arguineguinen (Kanariar Uharteak). Iraken izan gara. New Yorken egon gara, Detroiten, beste mundu batzuei begira, munduak boto-paperak kontatzen zituen bitartean. Ukrainako guda beste ikuspegi batzuetatik kontatu dugu. Sevillako bloke batean ere egon gara, hilabeteetan, igogailurik gabeko hirugarren solairu batean nola bizitzen zen kontatzen, konfinamendu bat zer zen inork ez zekienean.
Baliteke gure paperezko aldizkariko portada mitikoren bat ere gogoratzea: Florentino Pérez (El Puto Amo), Felipe González (El conseguidor), José María Aznar (y los desacomplejados) edo Juan Carlos I (Persiako Golkoan komisionisten lehorreratzearen buru).
Abenduan hamar urte beteko ditugu eta gehiago betetzen jarraitu nahi dugu. Hau da, jarri ohi ez den tokian fokua jartzen jarraitu nahi dugu, egun batean kazetari bihurtzea erabaki genuen eta kazetaritza egiten jarraitu nahi dugu. Gurea, nola esan genezake; benetakoa da. Baina gurea ere da benetakoa da, zurekin daukaguna. Aspalditik ezagutzen gaituzu, eta hor jarraitzen duzu, babesa ematen eta gurea den bitarteko bat sortzen laguntzen, eta ez botere ekonomiko handiena; La Marea bertako langileena da, eta normalean jarraitzen gaituzuen irakurleena.
Beste crowdfunding bat? Agian galdera hori egingo diozu zeure buruari. La Mareako erredakzioan ere egin dugu, eta onartzen dugu zalantza handiak ditugula atera aurretik. Baina zerbait argi daukagu 2012an jaio ginenetik; izan ere, gure ingurunea finantzatzeko, honako hauek erabil genitzakeen:
- Ibex35en, handiki baten edo alderdi politikoren baten babesa.
- Zu bezalako espiritu kritikoa duten milaka pertsonen komunitatea sortzea.
Crowdfunding baten ondorioz sortu ginen, eta, hamar urte geroago, erronka berri bat proposatzen dizuegu: komunikabide baten mikrofinantzaketa kanpainarik handiena. La Marea sendotu eta urrats bat harago joan nahi dugu. Kazetaritzaren utopia bat zirudiena benetako kazetaritzaren aldeko apustua egiten duen hedabide bat da. Gure hedabidea kooperatiba batek sortu zuen krisi ekonomiko handi baten erdian, eta, orain, adierazleek diote udazkena eta negua gogorrak izango direla.
Gainera, zailtasun berriei aurre egin behar diegu. Gorroto-diskurtsoen gorakada betean, faxismoa Europako hainbat herrialdetan gobernatzen hasi denean, inoiz baino beharrezkoagoa da algoritmoaren tirania garaitzea, horrek zehazten baitu zer berri jasoko duzun egunero mugikorrean. Horietako asko manipulazio zakarrak dira, enpresek ordaintzen dituzte, garrantzirik gabekoak dira, buloak edo clickbait hutsak. Aitzitik, zaila egiten zaizu benetan interesatzen zaizun informazioa aurkitzea, iritzi kritikoa eratzen eta errealitatea eraldatzeko gaitasuna izaten laguntzen dizuna.
La Marearen erredakzioan gero eta sarriago hitz egiten dugu algoritmoaz, gure artikuluak zu bezalako pertsonengana iristeko egin behar dugun gehiegizko hedapen ahaleginaz. Eta hori gertatzen da oraindik jasangarriak izatea lortu ez dugunean.
Gutxieneko helburu gisa ezarri ditugun 250.000 euroei esker, 2022 amaitu ahal izango dugu – harpidetzak jaitsi diren urtea –, zenbaki positiboetan eta likidezia nahikoarekin, kontzentratzeko informazio ona argitaratzen eta ikerketa berriak bultzatzen. Diru horrekin, erredakzioari egonkortasuna eman ahal izango diogu, lanaldi erdiko kontratuak dituzten lankideen lanaldiak handitu ahal izango ditugu, kontratazio berriak egin ahal izango ditugu eta lankidetza kopurua handitu ahal izango dugu.
Gutxieneko helburuak gero eta pisu handiagoa duen kontraesan bat gainditzea ahalbidetuko digu. Gure bertute handienetako bat izan da kazetaritzaren alde apustu egitea. Beste edozeren gainetik, hala nola egiten dugun lanaren zabalkundea edo, are gehiago, gure lan-baldintzen hedapena. Azken aldizkarian aitortzen dugu: La Marea ez da % 100eko medio independentea azken arrazoi zehatz horrengatik. Hainbat espezialistaren laguntzarekin, hedabide independenteei buruzko dekalogo bat egin dugu.
Zalantzarik gabe, 1etik 9ra bitarteko puntuak betetzen ditugu. La Mareak ez du akziodun edo jaberik enpresa-talde handietan, ezta botere politikoan ere, aldizkarian lan egiten duen kazetari-taldeak ere ez duen bezala. Horrek autozentsura eta, jakina, informazioaren manipulazioa saihesten du. Publizitateak ez du inoiz gure diru-sarreren % 10 gainditu, ezta babestutako edukien % 10 ere. Era berean, gardentasuna funtsezkoa da eta, horregatik, gure kontuak eta gure gastuen eta sarreren jatorria argitaratzen ditugu. Azkenik, zerbitzu publikoa da gure bokazio nagusia.
Hala ere, bederatzi baldintza horiek betetzeak izugarri zailtzen du 10 zenbakia betetzea eta, maizegi, nominen eta kolaborazioen ordainketa atzeratzen da. Egindako esaldi bat da, baina bai, jan behar dugu ere eta fakturak ordaindu – Bizi.
Duintasuna – lan-baldintza duinak – kontzeptu konplexua da. Hedabide honetan lan egiten dugun batzuek lehenago egin dugu, soldata onekin, erredakzio handietan. Batzuetan, kazetariren batek artikulu batetik sinadura kentzen zuen, ez zuelako onartzen nagusiaren zuzenketen ondoren. Era berean, piezak erritmo ankerrean idatzi behar dituzten edo mota desberdinetako presioak jasaten dituzten lankideak ere ezagutzen ditugu. Suposatzen dut egoera horietako batzuk bizi izanak azaltzen duela, abestiak dioen bezala, aukera ematen badidate, nahiago dugula La Marea hobetu. Hori lortzeko, ispilura begiratu behar dugu.
Hori egitean, lortzen dugun lehen ondorioa da askeak garela, baina gure askatasuna demokrazia liberalei dagokiena da. Teorian, guztiari buruz hitz egin dezakegu, guztiari buruz informatu; praktikan, nahi duguna baino askoz gutxiago egin dezakegu, eta gero eta zailtasun handiagoak ditugu gure lana zabaltzeko. Berriz ere, baliabide faltak eragozten digu SEOko espezialistak izatea, gure piezak bilatzaileetan kokatzeko eta irakurketa gehiago lortzeko.
Gure indarrak zertara bideratzen ditugun erabakitzeak nahi gabeko ondorioak ditu kazetaritzak boterea, ekonomikoa eta politikoa fiskalizatu behar dituela uste dugunontzat. Astean 20 artikulu baino ezin baditugu argitaratu, ahalik eta gehien saiatu behar dugu. Hau da, ikuspegi propioak izatea eta beste hedabide batzuetan gutxi tratatu diren alderdiak estaltzea. Agian horregatik ez ditugu behar genituzkeen pieza guztiak argitaratu koalizio-gobernuari buruz. Asko daude hori egiten, kontsolatu gaitezke. Baina aitzakia horrek ez gaitu asetzen, baizik eta frustragarria da.
Agian pentsatuko duzu 250.000 euroko gutxieneko helburua ezartzea erokeria dela. Hasieran iradoki dugunez, erredakzioan ere hala pentsatu genuen. Baina zerumugan izugarrizko atxikimendu eza eta iluntasuna zegoen une batean, ilusioa piztuko zigun zerbait egin behar genuen. Eta pentsatzen ari gara izango dugun zenbateko optimoan gure aldizkaria audio formatuan argitaratzeko, podcastak ekoizteko, aurrez aurreko topaketak egiteko ohitura berreskuratzeko, interesatzen zaizkigun gaiei buruz zurekin hausnartzeko.
Zorionez, azken bi urteetan gure kooperatibak soberakin txiki bat sortzea lortu du, kanpaina hau hastera animatzen gaituena. Aurrera jarraitzea nahi duzuela adierazten diguna. Zurekin. Gurea egiazkoa delako.
La Marearen atzean ez dago dirutza handia lortzeko helburua, ezta kazetaritza negozio gisa ulertzen duen talderik ere. Betidanik esan dugu gainera: Marean ahal duenak iragartzen du bere burua, ez nahi duenak. Baliabide ekonomiko urria duen hedabide kooperatibista gara, baina horrek ez gaitu bultzatzen publizitate sexistak, IBEXen iragarkiak edota erregai fosilekin irabaziak lortzen dituztenen publizitatea onartzera. Gure lantaldea oso txikia den arren oso argi dugu zein diren gure lehentasunak; balio demokratikoen defentsa dago horien artean.
Entzule, hedabidea bizirik mantentzearen arrazoia zara. Besteak beste, ia 10 urtez harpidedun moduan gurekin batera egon edota proiektua babesteko urratsa eman ez baduzu, ohikotasunez irakurtzen gaituzulako. Horregatik, zuri zuzendutako kanpaina dela esan genezake. Are gehiago, oraindik gutxi ezagutzen gaituzun arren, zure errealitateez, interes ekonomiko zein politikorik gabe hitz egiten duen hedabidea behar baduzu, kanpaina zu bezalako irakurleei ere zuzenduta dago.
Crowdfunding hau zuri ere bideratuta dago, Goteo-ri zerbait gehiago eskaintzeko aukera eman diezaiokezulako. Zuri, zure aletxoa jartzeko ahalegin hori egingo duzulako. Zuri, kanpainaren berri sare sozialetan edota lagunen artean emango duzulako. Kasu guztietan, oso eskertuak egongo ginateke.
Denonak diren gauzetan sinesten dugu. Horregatik, gure webguneak lamarea.com-ek ez du nahitaezko tasarik ezartzen, jakin badakigulako, baliabideak ez dituenak ere kalitatezko kazetaritzarako eskubidea duela.
Hori dela eta, crowdfunding hau da gurea. Eta benetakoa da.
10 urteko ibilbidearen ondoren, lamarea.com-en eta bihilabetekarietan egindako lanak kezkatzen gaituzten gaien, testuinguruan apustua egiten duen agenda informatiboa izateko interesean edota gaur egungo albisteen ondorio zein kausa posibleen analisien adibideak ikus daitezke. Horretaz gainera, azpimarratu beharra dago apustu berezi bat egiten dugula gai sozial eta kulturalak tratatzeko; hori dena, gure herrialdea hobeto ulertzen lagunduko gaituen begirada internazional bat erabiliz.
Lehendik, eta Goteori esker, PorTodas - feminizidioaren aurretik eta ondoren gertatzen dena aztertzen aditua den webgunea-, YoIBEXtigo - eraginkortasun handiena duten herrialdean atzean zer dagoen aztertzen du- edo La Uni en la Calle - unibertsitateko 152 irakasleen idatzitako gordetzen dituen liburua- bezalako proiektuak sortu dira. Horiek adibide batzuk dira.
Gure taldea txikia da baina crowdfunding honen laguntzaz taldea haunditzea eta lankideak lanaldi osorako kontratatuak egotea lortuko dugu. Horiek dira dudarik gabe gure epe laburreko helburuak: La Marea posible egiten dutenen lan-egoerak baldintza duinetan egotea. Gaur egungo lantaldea ikus dezakezu hemen.