Erreka Zoko Hortan

Istorio honetan Joxepi hemeretzi urteko neska gazte bati lagunduko diogu egingo duen bidean; non kontrabandoa egin beharko duen beharragatik eta familia laguntzeko. Istorio hau fikziotik kontatzeak gure protagonistarekin gehiago enpatizatzea eta aldi berean berarekin bidaia hurbil bizitzea eragingo gaitu; Joxepiren beldurrak, inseguritateak, desioak… gehiago ulertzeko aukera emanez.

Azken finean, film laburrak askatasunaren eta norbanakoaren bihotzean eta instintuetan konfiatzeak duen garrantzia sinbolizatzen du, norberaren barruko ahotsa aurkitzeko eta dezisio propioak hartzeko; bereiziki erregimen eta diktadura latz baten momentuan. Era batean, haurtzarotik heldutasunerako transizio bidaia dugu.

Film honen helburu nagusienetako bat mugatik gertu bizi ziren langileek bertako herrietako bizimodu estiloan aldaketa handia ekarri zuten belaunaldi hau gogoratzea eta omenaldi txiki bat egitea da. Izan ere, kontrabandoa orain dela urte gutxi arte aipatu gabeko gaia izan da, orain dela urteetako beldurrak jazarrita.

Horregatik, uste dugu garrantzitsua dela herriak egin zuen lan handi hori azpimarratzea eta gogoratzea (izan ere, ez zeuden kontrabandistak bakarrik inplikatuta, lehen aipatu den bezala; herriko biztanle gehienak inplikatuta zeuden).

Era berean, filmak tonu fantastikoa izango du; izan ere,kokatzen garen testuinguru soziopolitiko honetan, ezinbestekoa da geure buruari galdera hau egitea: Irudimenak eta fantasiak faxismoaren aurrean ihes egiteko modu gisa funtziona dezakete? Film labur hau itxuraz kontrakoak diren bi munduren nahasketa izango da, irudimena eta errealitatea bereizi ezin ditugun istorio batean murgiltzeko. Mitologia eta errealismoaren nahasketa guztiz beldurgarri eta liluragarria da, non familia bat bizirik irauteko borrokatzen duen, kontrabandoaren bidez, sistema politiko autoritario eta diktatorialaren pean.

Sinopsia

1960: Euskal Herria. Nafarroa. Iparraldea. Eta muga. Beste aldean; argia. Gerrak ondorio latzak utzi ditu eta Iparragirre baserriko nagusia eri erori da. Diru gutxi dago eta beharragatik amak Joxepi alaba gaztea bidaliko du gauez kontrabandoa egitera. Alabak, Lamia basoan agertuko zaiola beldur, duda ikaragarriak izango ditu. Aukera bakarra du, seme berria jaio baita familian eta amak ezin ditu denak mantendu; Joxepik ez badu lana egiten, etxetik joan beharko da.

Fitxa Teknikoa

Izenburua: Erreka Zoko Hortan
Fikziozko filma
Hizkuntza: Euskara
Formatua: Digitala / kolorean
Aspect Ratio: 2.35:1

Helburuak

• Kontrabandisten generazioari omenaldia egitea.
• Tabua izandu den tradizio bat erakustea.
• Kontrabandoan emakumeak ere ibiltzen zirela azaleraztea.
• Nafarroa iparraldeko euskara indartzea (Malerreka-Bortziriak).
• Euskal mitologia eta kultura gehiago ezagutaraztea.

Erreka Zoko Hortan-ek, filmaren taldekideek ikasi dugun eskolak duen ESCAC FILMS ekoizpen-etxearen laguntza eta babes ekonomikoa du. Hala ere, Euskal Herrian eta talde tekniko anbiziotsuarekin filmatutako den pelikula denez, haren kostuak eskolak ematen diguna baino handiagoak dira. Kanpaina honekin lortu nahi dugun helburua da proiektu hau aurrera eramateko behar diren funtsak lortzea. Luze daramagu lanean egitasmo honetan eta behar beharrezko iruditzen zaigu argitara eramatea. Lortuko den dirua, batez ere, talde teknikoaren bidaiak eta egonaldia (ostatua eta dietak) finantzatzeko izango da. Taldekide gehienak katalanak dira, zine eskola han baitago, eta Euskal Herrira etorri beharko dira filmazioak iraungo duen 7 egunetarako. Uste dugu laburmetrai hau ezin dela beste inon filmatu, eta taldearen desplazamendu horiek dakarte finantziazio beharraren zati handi bat. Horretaz gain, diruaren parte bat ere, beste zereginetarako erabiliko dugu: argazkigintza-, argiztapen- eta soinu-materialetarako, kokalekuak eta eszenografia prestatzeko; postprodukzio-prozesuetarako; errodaje-asegururako; crowdfundingaren ordainsarietako; eta azkenik, talde artistikorako ere kopuru txiki bat erabili nahi da.

Une honetan, proiektuaren garapen fasean gaude, gidoia berridazten, talde artistikoarekin lanean eta film laburraren kokalekuak eta estetika zehazten. Aurre-produkzioarekin ere hasiak gara dagoeneko, martxoaren amaieran filmatzeko logistika guztia prest izateko. Errodajea 2024ko apirilaren 2tik 8ra izango da, eta hortik aurrera postprodukzio-prozesua hasiko da (muntaketa, soinua eta etalonajea). Film laburra 2025 hasieran estreinatzea da asmoa.

Proiektua egiteko arrazoi nagusia lehen aipatu dudan tradizio eta omenaldi hitzek borobiltzen dute. Hain zen handia eta importantea gure arbasoek egin zuten lana, non gaur egun garen pertsonak haiei esker garen, eta zeinen ezkutuan iduki duten hau dena gordeta. Horrexegatik iruditzen zaigu hain garrantzitsua proiektu honek aurrera egitea; oraindik ere kontrabandista asko bizi direlako eta beraiei hitza ematea merezi dutelakoz.

Bestetik, zuzendari gisa, nire lurraldearekiko dudan lotura izugarria da, eta bertako folklorea eta nortasuna azalerazteak harrotasun handia sortzen dit. Ez baitago Euskal Herritik kanpo gurea den ezer, eta euskaldun gisa hori zaintzea da garrantzitsu.

Duela hiru urte, ‘Escola Superior de Ciema i Audiovisuals de Catalunya’ zine-eskolan ezagutu ginen lehen aldiz, jatorri ezberdinetako ikasleak. Urtetik urtera, eskolak eskatzen zizkigun lanak eta proiektuak garatzen joan garen heinean, ohartu gara lan egiteko antzeko moduak ditugula eta modu honetan, lan-talde finkoa osatu dugu.

Orain arteko urteetan, hainbat proiektu grabatu izan ditugu Euskal Herrian; izan ere, zuzendaria euskaldun bakarra izanik ere, taldekideak (Kataluindarrak, Errioxarrak…) nolabaiteko lotura erakutsi izan dute hizkuntza eta kultura minorizatuengatik, eta honek bultzatu izan gaitu denak elkarrekin hainbat proiektu ezberdin sortzea euskaraz. Horien artean, Eklipsi Morala, Baserria Hartu du Gaitzak eta Hitza Eman Nion.

Aurtengoan, hainbat ikasle berri sartu dira taldean; euskaldunak, katalanak…

Talde tekniko eta artistikoa

Zuzendaritza: Ekaitz Bertiz
Gidoia: Ekaitz Bertiz eta Òscar Carrascal
Ekoizpen-zuzendaritza: Malen Trenado
Argazki-zuzendaritza: Arnau Graus
Arte-zuzendaritza: Bárbara Valdecantos
Figuringilea: Nahia Beroiz
Soinu-diseinua: María Bravo
Muntatzailea: Mireia Llaguno
Makillaje eta ile-apainketa: Marta Caudet eta Amaia Apezetxea
Aktoreak: Lorena Mariñelarena, Aroa Bertiz eta Aritz Bertiz