Sustraiak Catering gizarteratzeko eta laneratzeko kooperatiba da, hau da, irabazi asmorik gabeko entitatea, funtsezko bi printzipiotan oinarritua:
Batetik, elikadura begetarianoa eskaintzea, elikadura-subiranotasunean eta agroekologian oinarrituta. Hurbileko hainbat ekoizle txikien sarea dugu, kalitatezko produktuak ematen dizkigutenak, modu tradizional eta naturalean landuak, zikloak eta sasoiak errespetatuz.
Emakume migratuen lan-mundurako sarbidea erraztearen alde aritzen gara, jabekuntza feministako prozesuen eta gizarteratzeko eta laneratzeko ibilbideen bidez.
Sukaldaritza eta elikadura gizartea eta politika aldatzeko tresna gisa sinesten dugu.
Oinarrizko ezaugarriak eta helburuak
Dena hain azkar doan gizarte heteropatriarkal eta globalizatu honetan, erritmoa aldatu eta bizitzaren jasangarritasuna erdigunean jarri nahi dugu, batez ere gure denbora eta osasuna.
Eguneroko elikadura osasungarri eta kalitatezkoaren alde egiten dugu lan, sasoiko produktuekin, hurbilekoekin eta denboraz eta mimoz prestatutakoekin. Emakume migratuen jabekuntza bultzatzen dugu, gizarteratzeko eta laneratzeko kooperatiba bat sortuz.
Bost urte daramatzagu catering begetariano zerbitzua eskaintzen. Egungo egoerak bidea aldarazten digu, gure jarduera nagusia janari-denda bihurtu dugu, menuak etxera eramateko eta banatzeko aukerarekin. Aldaketa horiek direla eta, leku egokia bilatu behar dugu jarduera berria eroso egiteko. Santutxun, Bilboko auzoan, hasi gara. Kokapen berri horrek zuzeneko salmentarako denda-gune bat, erabat hornitutako sukalde bat, biltegia, bulegoa, prestakuntzarako eta langileentzako topagunerako gune balioanitza eskaintzen digu.
Orain arte ordaindu dugu lokal berria eskualdatzea eta hura berritzea, erosotasunez lan egiteko, erakargarri egiteko eta auzoan integratzeko egokituz. Fase hori igaro ondoren, inbertsio hori berreskuratu behar dugu, abian den proiektuarekin jarraitzeko eta gastu berriei aurre egiteko.
Denda irekita dagoenean, asteko menuak, aurrez prestatutako platerak, gozoak, ogia eta bestegertuko emakume ekoizleen janari-sorta txiki bat eskaintzen ditugu. Dendan jaso daiteke edo etxez etxeko zerbitzua eskatu.
Emakumezko langileak sukaldaritza begetarianoan trebatzearen alde egiten dugu, lan-mundura jauzi egiteko. Sukaldea topaketarako, partekatzeko, konplizitatea sortzeko, barre eta negar egiteko, elikatzeko eta zaintzeko gune gisa ulertzen dugu.
Gure inguruan nekazarien eta ekoizleen sare indartsua dugu, gehienak emakumeak.
Hona hemen adibide batzuk: Vane, “Baratzenea” baratzarekin; Izaskun eta Ainara, “Txaramela Pasta”rekin; Helen, “Vistaalegre Baserria”tik, Amaia “Algartean” proiektuarekin, Esti Besa “Candido Besa” familiako kooperatibarekin, Aida Orozkoko “Iza Okindeagia”rekin, “Maskilu” Zeberioko Kontserbera kolektiboa, eta elikatze helburu dituen hainbat lagun beti gertu daudenak eta edozertarako prest, “Amillena” Arrazolako benta eta “Ortutik Ahora” Urdaibaitik besteak beste.
Kontsumo-kooperatibekin ere loturak ezartzen ditugu, hala nola Kidekoop Bilbo Zaharrean, Ganekoop, Uribarriko kontsumo taldea edo Aiaraldea Kooperatiba.
Ezinbestekoa iruditzen zaigu proiektu horien guztien arteko sarea indartzea, modu kolektiboan laguntzeko eta, hartara, gero eta etxe gehiagotara helarazteko elikadura-subiranotasuna, pertsonen, tokiko proiektuen eta lurraren osasuna bermatuz.
Helburuak:
-
Munduko katarsi-garai honetan pertsonen osasuna elikaduratik zainduz lan egiteko aukera emango digun jarduera ekonomikoa sortzea.
-
Bizkaiko eta inguruko ekoizle txikiak hurbiltzea eta ikusgarritasuna ematea, nekazaritzako produktu ekologikoen kontsumoa sustatzea, eskaera eta gardentasuna sortuz.
-
Banaketa- eta merkaturatze-zirkuitua laburtzea, bitartekaririk gabe, eta lehen sektorerako prezio duina bermatzea, ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko harreman zuzena sortuz.
-
Kontsumo kontziente eta eraldatzaileko sare bat sustatzea, hondakin talka gutxitu eta laneko baldintza onak ziurtatuko dituena.
-
Bilbon, kalitatezko eskaintza begetariano eta beganoa zabaltzea.
-
Sormenezko sukaldaritza begetarianorako ekimen egonkor bat sortzea, bertako eta denboraldiko produktuekin, hainbat zerbitzu eskainiko dituena: etxez etxeko asteko menua, aurrez prestatutako produktuen eskaintza, gozoak eta ogia.
-
Ahalduntze pertsonaleko eta kolektiboko prozesuak sortzea, ikuspegi feministatik, urrakortasun-egoeran dauden eta lan-merkatuan sartzeko zailtasunak dituzten emakume migratuen laneratze prozesuak erdigunean jarriko dituena, erraztasuna emanez.
-
Proiektuarekin motibatuta eta ilusionatuta egongo den lantalde egonkorra sortzea.
Zerk bultzatzen zaitu eta zeini zuzenduta dago proiektua
Gure eskaintza elikadurari garrantzia ematen dioten pertsonentzat da. Elikatzea ekintza politiko eta soziala dela uste duten pertsonei zuzentzen gara. Elikatzeko modua, erosketak auzoan, herrian edo eskualdean izan dezakeen eragina. Gure lurraldean landutako produktuekin bat gatozela jakinda.
Sukaldean aritzeko astirik izan ez arren, modu osasungarrian elikatzeaz arduratzen diren pertsonengana jotzen dugu, sukaldaritzaren denborak eta elikagaien laborantza errespetatuz.
Baita sukaldatzeko gogorik ez duten edo janaria prestatzen ez dakitenei ere.
Belaunaldien arteko apustua da, seme-alaben osasunari garrantzia ematen dioten hainbat guraso, adineko, gazte edo helduei zuzendua.
Dei egiten diegu, halaber, beste kontsumo baten alde, sarea sortzearen alde, auzo-kontsumoaren alde eta emakume migratuen gizarte- eta lan-errealitatean aldaketa kualitatiboa eragin nahi duten pertsonei.
Aldez aurreko esperientzia eta taldea
Aurreko esperientzia eta taldea
Sustraiak Catering-en talde eragilea 6 emakumek osatzen dugu: gizarte-hezitzaileak, soziologoak, sortzaileak, sukaldariak... Autoenpleguan sinesten dugu, gizartea eraldatzeko tresna gisa, inguruan dugunetik hasita. Sustraiak Catering eta Errotik Kooperatibaren arteko fusio bat da.
Kukutza III Gaztetxean hasi ginen ia kasualitatez 2009. urtearen amaieran, Bilboko Errekalde auzoko okupatutako gaztetxe ezagun batean. Ostiralero, ia bi urtez, sukaldaritza eta herri-jantokiko jarduera berreskuratu genuen, harik eta gure ametsa hustu eta bota zuten arte. Taldean konfiantza genuen, autoenplegua sortu genuen eta proiektuaren filosofia definitzen hasi ginen agroekologiatik. Horrekin batera jaio zen Sustraiak Catering.
Duela urte batzuk, hazi horren bultzatzaile Roser eta Garbik taldea handitu eta lur hori kolektiboki ordaintzen jarraitu beharra ikusi genuen. Marta, elikadura eta sukaldaritza beganoan, makrobiotikoan eta osasungarrian espezializatutako sukaldaria, elkartu zen, Ester Errotik Kooperatibakoarekin batera. Sustraiak Catering berritu bat sortu genuen, gizarte-oinarri berri batekin, gizarteratze-kooperatiba bihurtzeko.
Errotik, gizarte-ekimeneko kooperatiba feminista da, eta hainbat helburu ditu: ekonomia, lan, gizarte eta kulturaren testuinguruan matxismoa desagerrarazten laguntzeko zerbitzuak eta jarduerak eskaintzea, ahalduntzearen, autonomiaren, lidergoaren eta genero-berdintasunaren sustapenaren bidez, ikuspegi feminista eta intersekzionaletik. Bost dira lan ildo nagusiak: laguntzea, hezkidetza, ikerketa, berrikuntza soziala eta diseinua eta komunikazioa.
Berrikuntza sozialeko lan-ildoaren barruan, 2019an proiektu gastronomiko ibiltari bat sortu zen: EMAITZA. Emakume migratuak izan ziren protagonistak, chef ezagunekin aritzen ziren sukaldean, hilero, ekintza puntuala sortuz. Horietako bitan, Sustraiak Catering-ek izan zuen parte hartzeko plazerra.
Esperientzia horren ondorioz, Sustraiak Catering berritua sortzera animatu ginen, gizarteratze-kooperatiba gisa, buru gehiago pentsatzen, esku gehiago lanean eta zentzu feministagoa, sozialagoa eta sekzioartekoa emanez.
2020aren hasieran, aldaketa-prozesua bizkortu zuten konfinamendu-hilabeteak iritsi ziren.
Batzar birtualetan lanean jarraitzen genuen, eta konturatu ginen eskaintza aldatu beharra zegoela (catering-ekitaldiak bat-batean desagertu ziren gure agendetatik), non lan egingo genuen eta nola osatuko ginen erabaki behar izan genuen. Junkal, Ester eta Gisela, Errotiketik eta Roser; Marta eta Garbi, Sustraiak Catering-etik. Guztiak gure etxetxo konfinatuetatik, irudimenari hegoak emanez, lurrean oinak jartzen saiatzen ginen bitartean.
Udan, bi urrats garrantzitsu eman genituen: lokala aukeratzea eta era juridiko berria eratzea.
Urrian eta azaroan denda berritu dugu eta osagaiak eta errezeta onenak prestatu ditugu. Horrek guztiak aukera eman digu gaur janaria etxez etxe banatzeko zerbitzua eta jendeari saltzeko denda eskaintzeko.
Crowdfunding plataforma aukeratu dugu, gure ilusioari beste bultzada bat emateko, proiektua beste era batera ezagutarazi nahi dugulako eta pertsona laguntzaileak horren parte senti daitezen. Badakigu batasunak indarra egiten duela eta hori praktikan jarri nahi dugu.